![](/media/lib/520/n-zmarszczki-079855d178cad03c6d45a941f9eb1448.jpg)
Wiemy, skąd się wzięły „zmarszczki” w Drodze Mlecznej
26 września 2022, 07:58Widzimy, że gwiazdy te ulegają precesji oraz poruszają się w górę i w dół z różną prędkością, mówi Paul McMillan z Lund Observatory. McMillan stał na czele grupy badawczej, która dzięki danym z teleskopu Gaia wyjaśnił, co jest przyczyną tajemniczych zmarszczek widocznych w zewnętrznych regionach Drogi Mlecznej.
![](/media/lib/519/n-opium-c512c928fd64f67d0842082ccb575b10.jpg)
Najstarsze dowody archeologiczne na używanie opium pochodzą z Izraela
21 września 2022, 09:56Izraelska Służba Starożytności, Uniwersytet w Tel Awiwie oraz Instytut Nauki im. Weizmanna znalazły najstarsze ślady używania opium przez ludzi. Ślady alkaloidów opioidowych oraz produktów ich rozkładu zidentyfikowano w naczyniach znalezionych w pochówkach na stanowisku Tel Yehud. Odkrycie na nowo ożywi trwającą od dziesięcioleci dyskusję na temat funkcji i handlu opium na starożytnym Bliskim Wschodzie.
![](/media/lib/519/n-jowisz-6f0620c4df96c0e0a84da1ac84207736.jpg)
Za tydzień wyjątkowe wielkie zbliżenie Jowisza. Ostatni raz taki widok mieliśmy 70 lat temu
19 września 2022, 08:12Już za tydzień, 26 września, przez całą noc będziemy mogli cieszyć się wyjątkowym widokiem Jowisza. Planeta znajdzie się w wielkiej opozycji, a to oznacza, że będzie doskonale widoczna. Wystarczy dobra lornetka by zaobserwować charakterystyczne barwne pasy planety i trzy z czterech księżyców galileuszowych. To największe księżyce Jowisza, które Galileusz odkrył w 1610 roku.
![](/media/lib/519/n-orion-059f72010d15de08b1a2ef5473104494.jpg)
Teleskop Webba tak doskonały, że współczesne narzędzia nie poradzą sobie z interpretacją danych
16 września 2022, 12:51Teleskop Webba (JWST) od kilku tygodni przysyła wspaniałe zdjęcia przestrzeni kosmicznej. JWST może pracować nawet przez 20 lat i w tym czasie będzie badał też egzoplanety. Dzięki olbrzymiej czułości, dostarczy niedostępnych dotychczas informacji o świetle docierającym z ich atmosfer, co pozwoli określenie ich składu, historii i poszukiwanie śladów życia. Jednak, jak się okazuje, teleskop jest tak doskonały, że obecnie stosowane narzędzia mogą niewłaściwe interpretować przesyłane dane.
![](/media/lib/518/n-jedzenie-f0fcb7e26863731d9634526c22b04c10.jpg)
Od 1990 roku gwałtownie rośnie liczba nowotworów wśród osób przed 50. rokiem życia
13 września 2022, 17:27Od kilku dekad naukowcy obserwują, że coraz więcej osób dorosłych przed 50. rokiem życia zapada na nowotwory. Naukowców z Brigham and Women's Hospital zauważyli, że liczba przypadków wczesnych nowotworów – w tym nowotworów piersi, okrężnicy, nerek, wątroby, przełyku i trzustki – gwałtownie rośnie na całym świecie, a wzrost ten nagle przyspieszył około 1990 roku
![](/media/lib/329/n-czacha-38adec9475f32d50cb3976521320e464.jpg)
Nasze mózgi wytwarzają więcej neuronów niż mózgi neandertalczyków?
11 września 2022, 06:21Pojedyncza zmiana w jednym z aminokwasów w proteinie TKTL1 spowodowała, że w płatach czołowych Homo sapiens produkcja neuronów była większa niż u neandertalczyków. Odkrycie dokonane przez naukowców z Instytutu Molekularnej Biologii Komórkowej i Genetyki im. Maxa Plancka w Dreźnie może wyjaśniać, dlaczego to my jesteśmy jedynym gatunkiem człowieka, jaki obecnie chodzi po Ziemi.
![](/media/lib/518/n-kamera-acc87ecf653301124082c17df311b7b7.jpg)
W listopadzie odbędzie się pierwsza edycja Festiwalu Filmów Naukowych
9 września 2022, 09:11W listopadzie (18-19 XI) odbędzie się pierwsza edycja Festiwalu Filmów Naukowych. W konkursowym przeglądzie mogą wziąć udział dorośli i młodzież w wieku 16-40 lat. Jak podkreśla organizator, Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii Politechniki Warszawskiej (CEZAMAT), Festiwal prezentuje wszystkie gatunki filmowe, a podstawowym kryterium wyboru jest bliskość tematyki naukowej.
![](/media/lib/518/n-amputacja1-6d9deb232a0d3d1fd2125dd388b7bac4.jpg)
Na Borneo znaleziono najstarszy przykład amputacji
9 września 2022, 08:23Na znalezionym na Borneo szkielecie zidentyfikowano ślady najstarszej udanej amputacji. Szkielet pochodzi sprzed co najmniej 31 000 lat, zatem o 24 000 lat poprzedza dotychczasowy najstarszą amputację. Szczątki należały do młodej dorosłej osoby, której w dzieciństwie usunięto stopę i fragment lewej nogi. Po zabiegu osoba ta żyła przez 6–9 lat. Przypadek ten pokazuje, że już prehistoryczni ludzie byli w stanie przeprowadzić złożone procedury medyczne.
![](/media/lib/518/n-homar-eb2f7b6cdfb4eacada2a788957a8554b.jpg)
Amerykańskie firmy rezygnują z zakupu homarów, by chronić zagrożone wieloryby
9 września 2022, 05:42Kolejne amerykańskie przedsiębiorstwa rezygnują ze sprzedawania produktów z kanadyjskich i amerykańskich homarów poławianych na północnym Atlantyku po tym, jak Monterey Bay Aquarium poinformowało, że połowy homarów wiążą się z ryzykiem zranienia lub zabicia przedstawicieli rzadkiego gatunku wieloryba.
![](/media/lib/518/n-podpisanie-umowy_grafenowa-matryca_9_2022-18f1fbf9e91e8386438f451eedf3a9e0.jpg)
Grafen posłuży jako biosensor do monitorowania zdrowia pacjentów
8 września 2022, 11:02Amerykańska firma Biometryks LLC podpisała umowę licencyjną na patent należący do Uniwersytetu Warszawskiego (UW). Patent obejmuje nowatorską technologię produkcji matrycy grafenowej. Wynalazek może być wykorzystany w konstrukcji biosensora, który w nieinwazyjny sposób prowadzi analizy próbek potu, moczu lub krwi, monitorując lub diagnozując choroby nabyte i przewlekłe.